Con hến có tên khoa học là Cyrena sumatrensis. Hến thuộc loại nhuyễn thể có vỏ hai mảnh, sống ở vùng nước lợ gần cửa sông. Ít người biết rằng, ngoài việc là món ăn, hến còn là vị thuốc cường dương, bổ tim mạch và chữa được nhiều bệnh thông thường.
Thịt hến có một số chất quan trọng như lysine, tryptophane, histidine, cystein, taurine, lecithin và các sterol. Ngoài ra còn khá nhiều chất khoáng với hàm lượng cao.
Trong y học cổ truyền, thịt hến có tên gọi là nghiễn nhục, có vị ngọt mặn, tính hàn, không độc; có tác dụng hoạt tràng, thông khí, mát gan, thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu. Vỏ hến (nghiễn xác) có vị mặn, tính ấm, không độc; có tác dụng cố tinh, làm se, long đờm, chống nôn…
Hến là một thực phẩm chứa nhiều vitamin B12 và sắt, rất tốt cho những người thiếu máu. Hến cũng ít chất béo, ít cholesterol và nhiều axit béo omega-3, thích hợp cho người bệnh tim mạch.
Hến được rửa sạch bùn và ngâm trong nước để nó nhả bớt chất bẩn. Cho vào nồi luộc tới khi đa số hến mở miệng. Con nào không mở miệng là đã chết từ trước. Tách riêng thịt, bỏ vỏ. Nước luộc hến để lắng gạn cát. Nước luộc hến đục lờ đờ như nước vo gạo, mùi vị ngang ngang.
1. Chữa chứng hay đi tiểu đêm
Thịt hến 50g, thịt lợn nạc 100g.
Tất cả ninh nhừ, thêm gia vị vừa đủ. Ăn trong ngày. Có thể dùng thường xuyên.
Chữa dương nuy, ít tinh: Thịt hến 300g, lá hẹ 100g, dầu ăn 50ml, gia vị vừa đủ.
Lá hẹ rửa sạch thái khúc. Đổ dầu vào chảo, đun nóng, cho hến vào thêm gia vị, xào cho săn, cho lá hẹ vào, đảo đều với hến khoảng 5 phút, bắc ra ăn nóng.
2. Chữa chứng mồ hôi trộm ở trẻ em
Thịt hến 100g, sò biển 100g, gạo tẻ 50g, rễ hẹ 3g, gia vị vừa đủ.
Thịt hến, sò hấp cách thủy, băm nhỏ, ướp gia vị; rễ hẹ giã nhỏ; gạo nấu thành cháo. Khi cháo chín, cho sò hến và hẹ vào đun chín. Ăn 1 ngày 1 lần. Dùng 5 – 7 ngày.
3. Bồi bổ sức khoẻ, thanh nhiệt
Hến 2kg, bầu 1 quả non. Mỡ, mắm, muối, hành, thì là, gia vị vừa đủ.
Luộc hến gạn lấy nước, đãi lấy thịt để riêng. Bầu gọt vỏ băm nhỏ hoặc thái miếng. Đun sôi nước luộc hến thả bầu vào nấu chín, cho hành và thì là vào. Đun sôi mỡ, phi thơm hành rồi cho thịt hến và gia vị vừa đủ, đảo đều đến khi thịt hến săn lại. Cho thịt hến vào canh bầu hoặc để riêng ăn.
4. Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp
Hến 1kg, lá dâu bánh tẻ 30 – 50g, hành hoa, gia vị vừa đủ.
Hến rửa sạch luộc đãi lấy ruột, nước để lắng gạn lấy phần nước trong bên trên. Lá dâu rửa sạch để ráo, thái sợi. Phi thơm hành mỡ cho hến vào xào săn, tiếp đó cho lá dâu vào xào chín, cho thêm ít nước hến, nêm gia vị vừa đủ, múc ra bát rắc rau răm, hành hoa lên ăn nóng. Có thể dùng thường xuyên.
Công dụng: bổ âm, hạ áp, an thần, lợi tim mạch, nhuận gan mật, lợi tiểu,… dùng tốt cho người bệnh tăng huyết áp, tim mạch, bí đại tiểu tiện,…
Lưu ý: Hiện nay có nhiều vùng sông, suối, mương,… bị ô nhiễm nặng do nước thải của các cơ sở sản xuất, nhà máy. Các loài cua, cá, trai, hến sống ở vùng nước bị ô nhiễm cũng có thể bị nhiễm độc. Không nên cào hến ở những khu vực này làm thức ăn.
