1. Đảng sâm ở Việt Nam
Việt Nam chỉ có một loài Đảng sâm có tên khoa học là Codonopsis javanica (Blume) Hook f. & Thoms, thuộc họ Hoa chuông (Campanulaceae)
Đảng sâm Bidoup – Núi Bà, tên thường gọi là thượng đẳng nhân sâm, phòng đảng sâm, đảng sâm. Là loài thực vật mọc hoang dại dưới tán rừng quốc gia Bidoup – Núi Bà, Langbiang và cũng được tìm thấy có mọc ở nhiều nơi tại Việt Nam. Đảng sâm Codonopsis javanica là cây thảo sống nhiều năm, thân leo (2-3 m), phân nhánh nhiều, rễ phình thành củ hình trụ dài, phía dưới phân nhánh, màu vàng nhạt, thể chất nạc, đường kính khoảng 2-3 cm, dài 10-20 cm.
2. Thành phần hoạt chất
- Triterpenoid saponins
- Sterins
- Alkaloids ( perlolyrin)
- Alkenyl & alkenyl glcyoside
- Polysaccharides
- Tangshenoside l.
- Flavonoid (hesperidin), polyacetylen, saccharid (monosaccharid, oligosaccharid, polysaccharid), saponin, các phytosterol, và các khoáng chất.
- Phân tích của các nhà dược liệu trong nước cho thấy hàm lượng saponin trong đẳng sâm Langbiang đạt khoảng 6,37% và hàm lượng saccharid lên đến hơn 50%. Các thành phần này là các hoạt chất chính tạo nên công dụng của đẳng sâm.
3. Công dụng của Đảng sâm
Với thượng đẳng nhân sâm của rừng Bidoup – Núi Bà, Lâm Đồng còn được các cơ quan khoa học trong nước ghi nhận là một loại thực phẩm chức năng bổ dưỡng.
Đảng sâm có các công dụng chính sau đây:
Dược thảo bổ: Trong y học Trung quốc người ta cho rằng cây Đảng sâm làm tăng qi ( sức sống ) gan và lá lách. Nó tăng cường sinh khí và giúp cân bằng các chức năng trao đổi chất, là vị thuốc bổ nhẹ giúp phục hồi các hệ thống.
Chữa mệt mỏi và các bệnh về tiêu hóa như ăn không ngon, nôn mửa và tiêu chẩy. Người ta cho rằng nó nuôi dưỡng yin ở dạ dầy mà không làm nó quá ẩm ướt, đồng thời làm mạch tỳ mà không làm nó quá khô. Nó có lợi cho tất cả các bệnh mãn tính mà tỳ thiếu qi là nguyên nhân.
Đặc biệt nhất là cây Đảng sâm được dùng làm thuốc bổ cho những người bị căng thẳng và có các triệu chứng nóng giả, bao gồm chứng căng cơ cổ, đau đầu, dễ bị kích thích, cao huyết áp và cho những người mà tác dụng của cây Nhân sâm là quá mạnh đối với họ. Người ta thấy rằng cây Đảng sâm thành công hơn trong việc giảm lượng adrenalin, do đó giảm căng thẳng hơn cây Nhân sâm.
Thuốc bổ đối với các bà mẹ cho con bú: Các bà mẹ cho con bú dùng đều đặn thảo dược này sẽ tăng lượng sữa và làm thuốc bổ sinh máu
Chữa các bệnh hô hấp: Cây Đảng sâm làm sạch phổi không bị quá nhầy, được dùng để chữa các bệnh hô hấp bao gồm thở gấp và bệnh hen suyễn
Các kết quả nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy Đảng sâm có các công dụng:
Thuốc bổ máu: Các cuộc thử nghiệm đã chứng minh rằng cây Đảng sâm làm tăng hemoglobin, lượng tế bào hồng cầu và giảm huyết áp. Nước, cồn và nước sắc Đảng sâm đều có tác dụng làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, làm giảm số lượng bạch cầu trong đó lượng bạch cầu trung tính tăng còn lượng tế bào lâm ba lại giảm.
Tăng khả năng chịu đựng: Các cuộc thử nghiệm đã chứng minh rằng cây Đảng sâm có tác dụng làm tăng khả năng chịu đựng căng thẳng và duy trì sự tỉnh táo.
Tăng khả năng miễn dịch của cơ thể; Tác dụng lên hệ thần kinh trung ương.
Giảm cholesterol, chống lão hoá, chống mất trí nhớ (bệnh Alzheimer’s), chống ung thư.
